Als het gaat om verantwoord opvoeden met alcohol, dan ben ik van mening dat het net als bij zoveel onderwerpen altijd begint bij een goede voorlichting.
Dat maakt het gelijk voor ons als ouder lastig. We hebben namelijk al een mening en bekijken, hoe kan het ook anders, bijna alles vanuit ons eigen blikveld, onze eigen ervaringen en tijdsbeeld.
Je kunt je daarbij elke keer weer afvragen of we daarvoor zelf wel voldoende kennis hebben over het onderwerp en waar deze kennis dan ook nog eens vandaan komt.
En bij alcohol is dat misschien wel extra lastig. We weten inmiddels sinds een aantal jaren dat alcohol (nog) veel schadelijker voor hersenen is dan we voorheen dachten en met name voor nog ontwikkelende hersenen. Dit komt omdat onderzoekstechnieken zijn verbeterd en we veel meer geleerd hebben over hersenen, maar vooral de laatste jaren ook over de hersenen van pubers.
De hersenen blijken ook veel langer door te ontwikkelen dan voorheen aangenomen werd. Dit verklaart ook de verschuiving van 16 naar 18 jaar en eigenlijk is 18 wetenschappelijk gezien nog niet ver genoeg. Natuurlijk is de theorie “dat deden wij vroeger ook en met mij is het ook goed gekomen” er één die veel gehoord is, maar goed. Toen ik 8 was rookte de juf ook nog in de klas en reden we met 4 volop rokende volwassenen en ik in het midden in een Opel Ascona zonder gordels naar Spanje en ik ben er ook nog steeds. Toch zou niemand dat vandaag de dag nog herhalen of accepteren.
Daarnaast blijft het van belang afspraken te maken en regels te stellen. Let op; dit zijn 2 verschillende dingen die we vaak verwarren. “Jij bent om 12 uur binnen” is geen afspraak. Ook al zeggen we daarna vaak “jij houdt je niet aan de afspraak”. Een afspraak maak je samen. Een regel leg je op.
Ik ben een groot voorstander van afspraken. Zoals ik überhaupt een groot voorstander ben van een dialoog waarbij je vooral (vanuit opr4chte interesse) naar je puber luistert. Over afspraken praatten dwingt je puber na te denken over het onderwerp vanuit meerdere perspectieven, te onderhandelen inclusief iets geven en nemen, te communiceren en dit zijn nou juist zaken waar ze het in deze leeftijdsfase moeilijker mee hebben. En zeker niet geheel onbelangrijk… vaak leer je er zelf ook nog wat bij.
Maar…. En daar wordt het soms lastig…. Pubers hebben regels nodig! Pubers handelen en denken in deze periode van hun leven sterker vanuit emotie dan vanuit ratio. Ze kennen dus de langere termijn gevolgen zeker wel. Alleen worden rationele beslissingen steeds zeer sterk uitgedaagd door emotionele prikkels. Oftewel; alcohol is slecht voor me (ratio), maar het feestje is net zo gezellig (emotie), dus 1 drankje kan wel. Wij als ouder moeten ze daarbij ondersteunen door regels te stellen op de meest belangrijke beslissingen en deze dan ook scherp op te volgen. Dit schept duidelijkheid en structuur. Je mag niet drinken, maar thuis wel schept, hoe goed bedoeld ook geen duidelijkheid. Eigenlijk zeg je; je mag niet drinken, maar ik vind het niet erg als je het wel doet. Zou je dit onderwerp vervangen door auto rijden of drugsgebruik zouden we dit zeker anders behandelen, dus waarom nu niet. Een regel is een regel.
Pubers zijn bezig met grenzen te verkennen en te ontdekken welke regel rekbaar is en welke hard. Dat is hun taak. Het is onze taak grenzen te stellen en regels te bepalen.Net zoals de maatschappij dat straks ook aan ze zal doen. Maar verwacht niet dat ze dit klakkeloos opvallen. Zij moeten zo hard mogelijk tegen deze regels aan schoppen om te ontdekken of de regel vast of oprekbaar is.
Heb daar dan ook begrip voor. Blijf daarom ten alle tijden in gesprek met je puber. Stel daarbij veel open vragen zonder gelijk te oordelen of een mening te hebben. Toon vooral oprechte interesse in hun belevingswereld. En als er een keer uitkomt dat ze een drankje geprobeerd hebben geef dan duidelijk aan dat je dit niet ok vind. Blijf duidelijk en consequent in de boodschap die je over wilt brengen. En kom je je kroost snachts stomdronken op de trap tegen wordt het uiteraard een ander verhaal.
Kortom; licht als je kan op de juiste manier voor, maak zoveel mogelijk samen afspraken, maar stel soms als ouder ook gewoon regels. Maar stel wel alleen regels op zaken die voor jou echt belangrijk zijn. Je kunt niet overal boven op zitten. Alcohol is er, met de kennis die ik heb, in mijn geval zeker één.
Oh en die voorlichting geven met een wijntje in de hand omdat er ergens in de wereld een 4 in de klok zit, is uiteraard ook niet echt de meest handige aanpak…
Kids doen namelijk nog steeds vooral wat je doet en niet wat je zegt….
Deze column is in verkorte versie geplaatst in Mijn Geheim week 15